Ekogroszek

Ekogroszek;

Ekogroszek to popularny rodzaj węgla. Jest doskonałym paliwem, o ile prawidłowo się go wybierze, a następnie użytkuje. Najlepiej sprawdzi się w piecach dedykowanych właśnie do ekogroszku, jednak można go używać również w tradycyjnych modelach rusztowych, a nawet węglowych kuchniach – pod warunkiem przestrzegania odpowiednich technik spalania.

Czym jest ekogroszek?

Ekogroszek to paliwo uzyskiwane z rozdrobnionego węgla kamiennego
o kaloryczności od 24 do ponad 31 MJ/kg, niskiej spiekalności i określonym rozdrobnieniu, zawierające co najwyżej 1% siarki i maksymalnie 10% popiołu. Jego obecna popularność wynika z faktu, że pierwotnie traktowany był jako odpad –oferowano go więc w niskiej cenie, która zachęcała wielu użytkowników do zakupu. Im popularniejszy się stawał, tym szybciej rozwijał się także rynek pieców do spalania ekogroszku, które obecnie zapewniają wysoką efektywność działania i automatyczną pracę, dzięki czemu nie wymagają obsługi nawet przez kilka dni. Obecnie dla użytkowników indywidualnych ekogroszek stanowi wydajne źródło ciepła – zdecydowanie bardziej ekologiczne niż grube asortymenty węgla, które swoje zalety ujawniają dopiero w ciepłownictwie profesjonalnym, dysponującym specjalnymi piecami do ich spalania i oczyszczania spalin.

Na rynku dostępny jest też krajowy lub importowany węgiel groszek, wytwarzany z węgla kamiennego.

W odróżnieniu od surowego węgla kamiennego, popularny ekogroszek jest już wstępnie obrobiony i oczyszczony, dzięki czemu zmieniają się jego parametry użytkowe. Wymienić tutaj można przede wszystkim zmniejszoną względem innych asortymentów węgla (z wyjątkiem miału) granulację. Drobne, lecz w miarę ujednolicone wymiary bryłek węgla powodują, że w jednostce objętości mieści się więcej paliwa, dzięki czemu łatwiejszy jest ich transport i przechowywanie, a ponadto wygodniejsze zasypywanie podajnika lub dosypywanie do pieca. Rozdrobnione kawałki doskonale nadają się do pieców na ekogroszek z różnego rodzaju podajnikami paliwa stałego, dzięki czemu ich obsługa jest bardzo wygodna. Producenci pieców na ekogroszek nierzadko rekomendują tych dystrybutorów paliwa, którzy mają w swojej ofercie wysokiej jakości węgiel typu groszek, którego zakup gwarantuje długą, ekonomiczną i bezawaryjną eksploatację zakupionego kotła.

W obrocie handlowym dostępny jest zarówno ekogroszek sprzedawany luzem, jak i ekogroszek workowany. Ogromną zaletą tego drugiego jest fakt, że zazwyczaj jego podstawowe parametry są opisane na opakowaniach.

Zalety i wady ekogroszku

Zalety używania dobrej jakości ekogroszku związane są głównie z jego użytkowaniem. Ponieważ drobny węgiel może być łatwo podawany na palenisko za pomocą automatycznego podajnika, obsługa zainstalowanego pieca zazwyczaj ogranicza się do ustawienia sterownika, zasypywania zasobnika na węgiel i usuwania co jakiś czas popiołu. Wymaga to jednak pieca dostosowanego do spalania ekogroszku, ponieważ w zwykłym modelu rusztowym zasypywanym od góry to, co stanowi zaletę, może okazać się wadą – kiedy ilość podanego paliwa będzie zbyt duża, dojdzie do zaburzenia pracy pieca, czyli np. zaduszenia płomienia i wydzielania dużej ilości pyłów oraz toksycznych gazów.

Do mankamentów używania ekogroszku można zaliczyć przede wszystkim fakt, że opał ten, podobnie jak zwykły węgiel, wymaga sporej ilości miejsca do przechowywania. Ponadto bardzo brudzi, dlatego konieczne jest zachowanie ostrożności przy jego transporcie i późniejszym zasypywaniu pieca.

Wiele problemów wynikających z użytkowania ekogroszku powstaje z jego niewłaściwego doboru. Węgiel groszek o zbyt niskiej wartości opałowej nie pozwoli na osiągnięcie optymalnych parametrów spalania, co będzie skutkować łatwiejszym zanieczyszczeniem pieca sadzą. Ponadto złej jakości groszek będzie się silnie żużlował, w wyniku czego zapcha palenisko.

Istotne jest nawet opakowanie, w jakim kupi się ekogroszek workowany. Ten zapakowany fabrycznie u producenta w foliowe worki ma odpowiednią wilgotność i dlatego będzie mniej podatny na zawilgocenie w czasie transportu i przechowywania, podczas gdy węgiel zapakowany w worki papierowe będzie łatwo łapał wilgoć.

Kaloryczność ekogroszku

Jednym z kluczowych parametrów, na jaki trzeba zwrócić uwagę przy wyborze
i kupnie ekogroszku, jest jego wartość opałowa, wyrażana obecnie w megadżulach na kilogram (MJ/kg). Minimalna wartość, jaką musi mieć węgiel, by można było go nazwać ekogroszkiem, wynosi 24 MJ/kg, jednakże dostępne są też ekogroszki o kaloryczności przekraczającej 30Mj/kg. Wysoko kaloryczny ekogroszek spala się praktycznie bez dymu, a ponadto wydziela mniej toksycznych produktów spalania oraz pyłów, dzięki czemu w minimalnym stopniu przyczynia się do powstawania smogu.

Im wyższa wartość opałowa, tym mniej kilogramów węgla potrzeba dla uzyskania takiej samej ilości ciepła. Jest to szczególnie wyraźnie widoczne przy porównaniu z niskiej jakości węglem – nie dość, że trzeba go spalić dużo więcej, to jeszcze w czasie spalania powstaje ogromna ilość dymu i zanieczyszczeń gazowych.

Inne parametry ekogroszku

Przy zakupie ekogroszku należy również zwrócić uwagę na spiekalność, a także ilość powstającego w wyniku spalania popiołu oraz zawartość siarki.

Spiekalność to inaczej zdolność węgla do tworzenia spieków. Określana jest ona wskaźnikiem RI. Im wyższa jest wartość tego wskaźnika, tym twardsze i większe spieki tworzą się w kotle w strefie odgazowania węgla. Spiekanie istotnie wpływa na prawidłową pracę pieca, ponieważ tworzący się żużel, wraz z popiołem zmniejsza wydajność pracy kotła, nierzadko prowadząc do jego samoczynnego wygaszania lub do uszkodzeń ruchomych mechanizmów pieca. Najlepsze dostępne na rynku ekogroszki mają wartość RI na zerowym poziomie, a w przypadku wielu dobrej jakości opałów wskaźnik ten zazwyczaj nie przekracza 20.

Zawartość popiołu to kolejny element, na jaki trzeba zwrócić uwagę podczas wyboru paliwa. Od niego zależy, jak często trzeba będzie czyścić piec z popiołu. Dobry ekogroszek może zawierać nawet poniżej trzech procent popiołu, podczas gdy dostępne są na rynku również ekogroszki o zawartości popiołu powyżej 12%.

Kolejnym, ważnym elementem jest zawartość siarki, która w dobrych ekogroszkach wynosi poniżej 0,5%. Pierwiastek ten w czasie spalania tworzy tlenki, które w połączeniu z parą wodną dają kwas siarkowy. Ten zaś silnie koroduje zarówno cały piec, jak i poszczególne jego części. Kupując ekogroszek workowany, warto zatem zwrócić uwagę na ten parametr i wybierać taki opał, który zawiera jak najmniej siarki, a zakupione worki przechowywać odpowiednio, by nie uległy one zawilgoceniu.

Na co zawracać uwagę przy kupnie ekogroszku?

Kupując ekogroszek, należy zwrócić uwagę na sposób, w jaki jest on opisywany. Ekogroszek workowany, pochodzący od dobrych dostawców, ma parametry jakościowe wyraźnie opisane na worku. Najważniejszym z nich jest wartość opałowa i to ona jest zazwyczaj eksponowana na opakowaniach. Może być przedstawiona w formie przedziału wartości lub pojedynczej liczby. Kolejne ważne parametry to, jak już wspomniano wcześniej, zawartość popiołu, siarki i spiekalność. Ich wartości również powinny być umieszczone na opakowaniu.

Czasami jako wartość opałową przedstawia się parametr o nazwie „ciepło spalania”. Należy mieć na uwadze, że jest on wskaźnikiem analitycznym, zawsze wyższym niż wartość opałowa ekogroszku podana w stanie roboczym, w jakim opisywany jest głównie ekogroszek workowany oferowany przez sprawdzonych sprzedawców i dystrybutorów.

W przypadku kupna ekogroszku luzem trzeba zachować jeszcze większą ostrożność niż wtedy, kiedy kupuje się ekogroszek workowany. W tym przypadku, wybierając towar, nabywca opiera się bowiem wyłącznie na papierze przedstawionym przez sprzedawcę.

W mniejszych składach nawet z tym bywa problem – szczególnie jeśli ekogroszek pochodzi z importu, z niewiadomego źródła.

Na rynku można też kupić importowany węgiel groszek z węgla brunatnego. Charakteryzuje się on wartością opałową około dwóch razy niższą niż przeciętnej jakości ekogroszku z węgla kamiennego. Wprawdzie jest on tańszy za tonę, jednak do jego wad należy wysoka zawartość popiołu (przekraczająca nierzadko 20%). Zawiera on ponadto liczne domieszki różnych minerałów stanowiących zanieczyszczenia złóż węgla. W przypadku takiego paliwa piec trzeba czyścić z popiołu nawet codziennie, podczas gdy model opalany dobrym ekogroszkiem można opróżniać raz na tydzień lub nawet rzadziej. Opał powstały z węgla brunatnego generuje ponadto duże ilości sadzy i pyłów, które zanieczyszczają nie tylko powietrze, ale też brudzą budynki. Wynika to z faktu, że powszechnie dostępne piece zaprojektowane są pod kątem ekogroszku z węgla kamiennego, natomiast węgiel brunatny do prawidłowego spalania wymaga zupełnie innego rodzaju pieca. Lepiej jest więc wybierać ekogroszek workowany w opakowania producenta, na których znajdują się wszystkie niezbędne parametry produktu.

Co może być przyczyną złej jakości ekogroszku i jak się przed tym bronić?

Zła jakość ekogroszku spalanego w piecach często wynika z kierowania się przy wyborze wyłącznie ceną. Kupujący, szukający taniego opału, zazwyczaj taki dostają, jednak nierzadko jest to węgiel groszek fałszowany, który nie ma nic wspólnego z prawdziwym ekogroszkiem. Oszustwa często dotyczą mniejszej niż deklarowana wartości opałowej, większej zawartości popiołu czy siarki oraz współczynnika spiekania, a także niewłaściwego rozdrobnienia materiału. Zazwyczaj ekogroszek workowany, który jest konfekcjonowany bezpośrednio na składzie, zawiera duże domieszki miału lub mułów. Ponadto może być zawilgocony. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku ekogroszku sprzedawanego luzem. Zawilgocenie nierzadko bywa celowym działaniem sprzedawców, którzy w ten sposób oszukują klienta na wadze towaru. Czasem w tym samym celu z węglem mieszany jest miał lub muł.

Zdecydowanie najgorszym rodzajem fałszerstwa jest sprzedaż paliwa otrzymywanego z miału węglowego, klejonego sztucznym lepiszczem, które ulega spaleniu wraz z węglem. Taki opał nie tylko nie spełnia wymogów dotyczących wartości opałowej, ale też w czasie spalania wydziela dużo pyłów i związków toksycznych, które mogą zostać wykryte w czasie analizy wydostającego się z komina dymu. Może to dodatkowo narazić użytkownika na poważne problemy ze strony straży miejskiej lub innych organów uprawnionych do kontroli.

Decydując się na zakup ekogroszku w workach, trzeba zatem zwrócić uwagę na to, jak opisane są opakowania. W razie kupna nowego rodzaju węgla warto na początku ograniczyć się do jednego lub kilku worków celem przetestowania tego opału w użytkowanym przez siebie piecu. Jeśli testowany węgiel okaże się dobry, można go śmiało nadal używać. Jeśli jednak nie odpowiada on potrzebom domowników, poniesiony wydatek nie będzie stanowił znacznego obciążenia dla budżetu. Testy na małej ilości opału pozwolą ponadto na uniknięcie problemów wynikających z niskiej jakości paliwa, takich jak nadmierne żużlowanie się, zbyt duża ilość popiołu albo nadmiar siarki.

Jak najlepiej używać ekogroszku?

Ekogroszek to paliwo, które swoje zalety ujawnia w piecach retortowych
z automatycznym podajnikiem paliwa z zasobnika. Dzięki specjalnej konstrukcji takich urządzeń jeden pełny wsad do podajnika zapewnia paliwo do zasilania pieca nawet przez kilka dni. Jeśli nie posiada się pieca lub też planuje wymianę urządzenia na nowe, warto zwrócić uwagę na moc danego modelu, ponieważ jednym z największych błędów jest przewymiarowanie mocy kotła w stosunku do własnych potrzeb – w zbyt mocnym piecu właściwe spalanie generuje za dużo ciepła. To zaś będzie następnie niepotrzebnie tracone, ponieważ przegrzane pomieszczenia trzeba bez przerwy wietrzyć. Z kolei przyduszenie pieca skutkuje produkcją dużej ilości sadzy i innych produktów niepełnego spalania, w tym rakotwórczych węglowodorów aromatycznych, które w warunkach normalnego spalania uległyby przekształceniu do dwutlenku węgla.

By uzyskać najlepsze parametry pracy pieca, w którym spalany jest ekogroszek, należy zadbać o wysoki, lecz wyregulowany przepływ powietrza. Dzięki temu spalanie będzie przebiegało efektywnie, a wszystkie powstające w czasie rozkładu węgla związki lotne ulegną dokładnemu spaleniu. Zbyt niska podaż powietrza będzie przyduszała piec, co przyczyni się do powstawania gęstego dymu. Z kolei zbyt silny strumień powietrza nadmiernie przyspieszy spalanie paliwa i zwiększy jego zużycie bez wymiernych korzyści związanych z ogrzewaniem budynku.

By uniknąć problemów ze spalaniem ekogroszku, trzeba zwrócić uwagę na jego wilgotność. Problem ten, jak już wspomniano, najczęściej pojawia się w momencie, kiedy węgiel groszek jest składowany luzem pod gołym niebem. Kupiony z takiego składu ekogroszek należy zatem wysuszyć przed użyciem, ponieważ spalanie wilgotnego opału przekłada się nie tylko na stratę energii, ale też późniejsze problemy z użytkowaniem pieca, którego elementy są narażone na kontakt ze żrącymi substancjami powstającymi na skutek łączenia powstających tlenków siarki z parą wodną.

Jak wybrać dobrego sprzedawcę ekogroszku?

W przypadku nowych użytkowników pieca na ekogroszek w pierwszej kolejności trzeba popytać znajomych i sąsiadów o to, który dostawca ich zdaniem zasługuje na zaufanie. Przed zakupami warto osobiście udać się do takiego składu i sprawdzić oferowany towar – szczególnie w przypadku, kiedy jest on sprzedawany luzem i składowany pod gołym niebem. Należy wówczas sprawdzić, czy sprzedawca dysponuje procedurami reklamacyjnymi, jakie ułatwiają wymianę produktu niezgodnego z jego charakterystyką, którą powinno potwierdzić świadectwo jakości węgla. Przy kupnie większej ilości ekogroszku warto poprosić o kopię takiego świadectwa, a jeśli sprzedawca odmówi jej wydania, lepiej zrezygnować z zakupów w takim punkcie.

Ochronę przed wadliwym towarem może też zapewnić rękojmia, która jest gwarantowana ustawowo. Jest to narzędzie niejednokrotnie skuteczniejsze od reklamacji, ponieważ w jej ramach można zażądać wymiany wadliwego ekogroszku na opał wolny od wad lub złożyć oświadczenie o obniżeniu jego ceny. Jeśli węgiel groszek ma wadę istotną, czyli np. żużluje się i powoduje zatykanie paleniska albo nie spala się w piecach do ekogroszku lub też powoduje blokowanie się podajników, warto złożyć oświadczenie o odstąpieniu od umowy. W razie problemów z respektowaniem praw konsumenta przez sprzedawcę, jeśli rozmowy z nim nie przynoszą rezultatów, można poprosić o wsparcie rzecznika praw konsumentów lub Wojewódzkiej Inspekcji Handlowej. Do organów tych składa się skargę na działania nieuczciwego sprzedawcy. Wspomniane instytucje mogą znacząco ułatwić mediację.

Cena ekogroszku

Ceny dostępnych na rynku ekogroszków wahają się od niecałych 1900 złotych za tonę do ponad 2300 złotych za tonę. Lepiej jest wybierać ekogroszek wg kryterium ceny za GJ uzyskiwanej energii.

Jeśli użytkuje się dobry piec, w którym można spalać ekogroszek o jak najwyżej wartości opałowej, warto sięgać po ten właśnie produkt. Przyniesie to wymierne korzyści nie tylko w postaci rzadszej konieczności obsługi pieca i jego czyszczenia, ale też obniży koszty związane z zakupem samego węgla, którego trzeba będzie nabyć i zużyć mniej niż tego o słabych parametrach. Niższe będą też koszty transportu w przeliczeniu na jednostkę transportowanej energii, co ma niebagatelne znaczenie w przypadku przewozu paliwa na dłuższej trasie – np. na obszarach wiejskich.