Pompa ciepła - jak często się włącza?

W świecie popularyzacji energooszczędnych i ekologicznych rozwiązań, pompy ciepła stanowią innowacyjną alternatywę dla tradycyjnych systemów grzewczych i chłodzących. Kluczowym elementem efektywnego ich działania jest jednak odpowiednia częstotliwość pracy. Dlatego przyglądamy się temu, jak powinna pracować pompa ciepła, a także czym grozi niestabilna praca pompy ciepła i podpowiadamy jak temu zapobiec.

W poniższym artykule znajdziesz odpowiedzi na pytania:

• Na czym polega działanie pompy ciepła?
• Czy pompa ciepła powinna pracować przez cały czas?
• Jak często włącza się pompa ciepła?
• Od czego zależy częstotliwość włączania się pompy ciepła?
• Kiedy częste włączanie się pompy ciepła powinno zaniepokoić?
• Jak zadbać o prawidłową częstotliwość pracy pompy ciepła?

Na czym polega działanie pompy ciepła?

Efektywne ogrzewanie i chłodzenie domu oraz przygotowywanie ciepłej wody użytkowej jest możliwe dzięki stale powtarzanemu procesowi przebiegającego w ramach cyklu termodynamicznego. Pierwszym etapem tego procesu jest pozyskanie energii przez ciecz roboczą, która jest podgrzewana i przekształcana w gaz. Następnie substancja tak jest sprężana przez sprężarkę, co podnosi jej temperaturę. W międzyczasie woda w instalacji grzewczej przepływa przez skraplacz, dzięki czemu absorbuje ciepło od substancji chłodniczej. Po nagrzaniu się, woda jest rozprowadzana w budynku, na przykład przepływając w rurach ogrzewania podłogowego. Kiedy woda odda już ciepło, substancja chłodnicza ochładza się, kondensuje i przechodzi przez zawór rozprężny. Gdy jej temperatura spada poniżej temperatury otoczenia, może zacząć ponownie pobierać energię z otoczenia poprzez parownik, rozpoczynając kolejny cykl. Czy to oznacza, że pompa ciepła pracuje nieprzerwanie przez cały czas?

Czy pompa ciepła powinna pracować przez cały czas?

Pompa ciepła z całą pewnością nie pracuje i pracować nie powinna przez cały czas. Co więcej, pompa ciepła, która nie wyłącza się po osiągnięciu ustawionej temperatury wymaga interwencji ze strony serwisanta. Wszystko dlatego, że powodem takiego stanu rzeczy zazwyczaj są błędy instalacyjne lub zbyt duże zapotrzebowanie budynku na energię cieplną w stosunku do mocy urządzenia, co oznacza, że pompa ciepła jest niewłaściwie dopasowana do potrzeb.

Jak często włącza się pompa ciepła?

Przyjmuje się, że poprawnie zamontowana i podłączona do instalacji grzewczej oraz przy ustawieniu odpowiednich parametrów pracy pompa ciepła powinna włączać się mniej więcej dwa razy na godzinę lub rzadziej. Jest to istotne, ze względu na to, że to jak często pompa się uruchamia i jak długo trwa jej praca, ma znaczący wpływ na jej żywotność, a konkretnie na żywotność sprężarki. Im dłuższe są cykle pracy i odpoczynku, tym lepiej.

Od czego zależy częstotliwość włączania się pompy ciepła?

Kwestię częstotliwości włączania się pompy ciepła trzeba rozpatrywać w kontekście całego sezonu grzewczego, gdyż pompy ciepła pracują w zależności od bieżących potrzeb. Ich działanie jest regulowane przez termostat i warunki zewnętrzne. Kiedy temperatura wewnątrz budynku osiągnie zadaną wartość, pompa może przejść w tryb oszczędzania lub wyłączyć się, aby utrzymać stabilną temperaturę. Natomiast w chłodniejszych warunkach lub gdy temperatura wewnątrz budynku spada poniżej ustawionego poziomu, pompa uruchomi się ponownie, by dostarczyć dodatkowe ciepło. W skrócie, pompa ciepła pracuje w zależności od zapotrzebowania na ogrzewanie lub chłodzenie w budynku.

Warto pamiętać, że dla prawidłowego działania pompy ciepła istotne znaczenie ma właściwe umiejscowienie czujnika temperatury zewnętrznej. Na podstawie zebranych przez niego danych pompa ciepła dostosowuje cykl pracy. Jeśli więc sensor jest umieszczony w miejscu bardzo wietrznym lub takim, które jest silnie nasłonecznione, to wyniki mogą nie być precyzyjne i może to prowadzić do błędnych odczytów temperatury otoczenia, a co za tym idzie – do niewłaściwej częstotliwości pracy urządzenia.

Kiedy częste włączanie się pompy ciepła powinno zaniepokoić?

Monitorując sposób pracy pompy należy zwrócić uwagę, czy urządzenie nie załącza się zbyt często. Może to być spowodowane brakiem odbioru ciepła przez instalację grzewczą lub wieloma innymi przyczynami. Taktowanie pompy ciepła, czyli jej załączanie i wyłączanie w cyklach krótszych niż zalecane i wymagane przez aktualne potrzeby, negatywnie wpływa na żywotność sprężarki, a do tego znacznie zwiększa zużycie energii elektrycznej niezbędnej do funkcjonowania pompy ciepła.

O niepożądanym taktowaniu pompy ciepła możemy mówić wtedy, gdy pompa pracuje w krótkich cyklach, które nie przekraczają kwadransa, przy czym w skrajnych przypadkach pompa ciepła może się włączać i wyłączać nawet kilkanaście razy na godzinę. Biorąc pod uwagę fakt, że przeciętna pompa ciepła włącza się około 2 500 razy rocznie, a jej żywotność oscyluje w okolicy 20 lat, co przekłada się na około 50 000 startów, łatwo zauważyć, że zwiększenie częstotliwości startów już do 3-4 na godzinę kilkukrotnie zmniejsza żywotność urządzenia. Stabilizacja pracy pompy ciepła ma więc ogromne znaczenie.

Co ciekawe, taktowanie pompy ciepła nie wpływa na utrzymanie komfortu termicznego w budynku. W związku z tym, nie można na tej podstawie oceniać prawidłowości funkcjonowania pompy. Często użytkownicy nie zdają sobie sprawy z tego, że użytkowane przez nich pompy pracują w sposób nieprawidłowy, szczególnie jeśli dany model pracuje cicho lub jest umieszczony w takim miejscu, że nie słychać kiedy urządzenie się włącza i wyłącza. W efekcie żywotność sprężarki zostaje znacznie skrócona, co generuje niepotrzebne koszty związane z koniecznością wymiany tego elementu na nowy.

Jak zadbać o prawidłową częstotliwość pracy pompy ciepła?

Chcąc zabezpieczyć pompę ciepła przed niestabilną pracą należy zacząć od precyzyjnego doboru urządzenia odpowiednio do zapotrzebowania budynku na energię cieplną. Kluczowy jest też prawidłowy montaż, podłączenie pompy ciepła do instalacji, a także wybranie optymalnych ustawień. Warto też regularnie przeprowadzać przeglądy pomp ciepła, które powinny być realizowane doświadczonych serwisantów.

W trosce o prawidłową pracę pompy można też zdecydować się na model urządzenia z inwerterową sprężarką, w którą coraz częściej wyposażone są nowoczesne pompy ciepła i która pracuje w zakresie zmiennej mocy, dostosowując pracę urządzenia do aktualnych warunków. Jest to lepszy wybór od pomp ciepła wyposażonych w standardową sprężarkę, gdyż standardowa sprężarka pompy ciepła pracuje przez krótki czas na pełnej mocy, po czym jest wyłączana. W efekcie dochodzi do większych wahań temperatury w obsługiwanych przez pompę ciepła pomieszczeniach, a także do większego zużycia energii elektrycznej.

Ostatnim sposobem na zapobieganie niestabilnej pracy pompy ciepła jest zastosowanie bufora wody grzewczej. Bufor zbiera nadmiar ciepła produkowany przez pompę pracującą na pełnych obrotach, gdy wytwarza więcej ciepła nić potrzeba do ogrzania pomieszczeń, magazynując je i oddając wtedy, gdy rośnie zapotrzebowanie na ciepło. To sprawia, że pompa ciepła może pracować efektywnie, ograniczając jednocześnie częstotliwość włączania i wyłączania się. Ważne jest jednak to, by bufor wody grzewczej był dokładnie dopasowany do parametrów pracy pompy oraz do zapotrzebowania budynku na ciepło. Odpowiednio dopasowany bufor wody grzewczej pozwala ograniczyć ilość cykli włączania i wyłączania pompy ciepła, a dodatkowo pomaga w utrzymaniu stabilnej temperatury we wnętrzach, dzięki czemu mieszkańcy mogą cieszyć się maksymalnym komfortem termicznym.

Podsumowanie

Częstotliwość wyłączania i włączania się urządzenia to jeden z ważniejszych parametrów pracy pompy ciepła, gdyż nieprawidłowości w tym zakresie przekładają się na skrócenie żywotności pompy, na zwiększone zapotrzebowanie pompy ciepła na energię elektryczną, a niekiedy również na obniżony komfort cieplny użytkowników. Dlatego warto sprawdzać ile godzin na dobę pracuje pompa ciepła oraz jak często włącza się i wyłącza, oczywiście biorąc pod uwagę dłuższy odcinek czasu. Wszelkie nieprawidłowości najlepiej zgłosić do serwisu rekomendowanego przez producenta pompy, tak aby zapewnić sobie stabilne warunki termiczne przy jednoczesnym obniżeniu kosztów eksploatacyjnych i zadbać o żywotność urządzenia.